Cải thiện kỹ năng để thay đổi chiến thuật là điều giúp Rafael Nadal thắng liền 15 trận đầu mùa, dù chỉ còn vài tháng là anh sang tuổi 37.
Nadal chưa từng khởi đầu mùa giải tốt như năm nay, sau hai thập kỷ bước vào tennis chuyên nghiệp. Thành tích 15 trận thắng liên tiếp của anh chỉ kém kỷ lục của Roger Federer và Pete Sampras hai trận. Trong quá khứ, Nadal đạt thành tích tốt nhất là 11 trận thắng đầu mùa 2014.
Nadal chưa thua kể từ đầu năm 2022, vô địch ba giải trong hai tháng. Ảnh: ATP
Điều mâu thuẫn là Nadal đạt phong độ cao khi đã qua tuổi 36 và vừa điều trị chấn thương 5 tháng. Anh cũng nhiễm Covid-19 và phải nghỉ tập một tuần trong quá trình chuẩn bị cho Australia Mở rộng. Grand Slam thứ 21 ở Melbourne cho thấy Nadal sung mãn về thể lực, khi hạ Daniil Medvedev – một chuyên gia bóng bền – sau năm set dài hơn năm tiếng.
HLV Carlos Moya cho biết một trong những điều chỉnh quan trọng của Nadal là tìm cách kết thúc nhanh các pha bóng. Điều này đồng nghĩa Nadal từ một chuyên gia phòng ngự phải chuyển sang tấn công quyết liệt và hiệu quả hơn. Tay vợt Tây Ban Nha vốn có ít điểm yếu trong lối chơi. Nhưng, một trong những sở đoản của anh là giao bóng đã được nâng cấp thành vũ khí mới trong giai đoạn cuối sự nghiệp.
Theo thống kê của ATP, trong 15 trận vừa qua, Nadal thắng 89,7% game giao bóng. Con số này nhiều hơn hẳn tỷ lệ 85,8% cả sự nghiệp. Sự chắc chắn khi cầm giao bóng giúp Nadal hạn chế đối mặt break-point của đối thủ, hoặc cứu thành công điểm số này. Tay vợt Tây Ban Nha cứu 72,4% số điểm break-point từ đầu năm, cao hơn 66,7% trung bình sự nghiệp.
Thắng 15 trận liên tiếp trên sân cứng là điều Nadal chưa từng làm được trước mùa này. Ảnh: ATP
Ngay cả một chuyên gia trả giao bóng như Medvedev cũng không hóa giải được Nadal. Trong hai trận giữa họ từ đầu năm, Nadal cứu 27 trong 33 điểm break-point của Medvedev, gồm toàn bộ 11 điểm ở trận bán kết Mexican Open. Ở trận đấu này, Nadal chỉ có hai điểm ace, còn Medvedev có 10 điểm. Nhưng Nadal là người thắng ba game đỡ bóng để hạ đàn em 6-3, 6-3.
Trước Mexican Open, Nadal vô địch Melbourne Summer Set mà không thua set nào. Việc giữ chắc game giao bóng giúp chủ nhân 91 danh hiệu ATP tự tin tấn công quyết liệt ở các game đỡ bóng. Hiệu quả được thể hiện bằng việc 23 trong 37 set thắng của Nadal từ đầu năm có cách biệt từ 6-3 trở lên.
Hai trận thắng Medvedev, tay vợt số một thế giới hiện tại, chứng minh rõ nhất hiệu quả điều chỉnh chiến thuật của Nadal. Bên cạnh cú giao bóng được nâng cấp, Nadal lên lưới và bỏ nhỏ nhiều hơn – điều anh không thường làm ở sân cứng trong quá khứ. Ở bán kết Mexican Open, Nadal thắng 7 trong 8 lần giao bóng lên lưới. Medvedev thành công 5 trong 10 lần làm điều tương tự.
Việc dồn sức cho những quả giao bóng buộc Nadal phải tiết kiệm thể lực và lên lưới là giải pháp hữu hiệu. Những pha giao bóng cộng một thành công không chỉ giúp Nadal có những điểm số nhanh, mà còn đàn áp tinh thần đối thủ. Cùng với đó, chủ nhân 21 Grand Slam giành 7 điểm trong 9 lần bỏ nhỏ. Tỷ lệ ghi điểm rất cao này cho thấy kỹ năng xử lý bóng ngắn của Nadal. Ở bên kia lưới, Medvedev 15 lần bỏ nhỏ nhưng chỉ ghi 8 điểm.
Hai trận thắng liên tiếp trước Medvedev - tay vợt hàng đầu ở sân cứng - cho thấy yếu tố mặt sân lúc này không còn ảnh hưởng nhiều tới cách chơi của Nadal. Ảnh: ATP
Nadal dường như không bị yếu tố thể lực làm ảnh hưởng tới kỹ năng bỏ nhỏ. Ở cuối trận bán kết Mexican Open, anh ghi ba điểm liên tiếp bằng cú bỏ nhỏ, còn Medvedev hỏng cả bốn lần thử. Nadal và Medvedev đều giao bóng khó, đẩy đối thủ ra ngoài sân đấu. Nhưng cú kết thúc của Nadal luôn tốt hơn đàn em.
Một điều chỉnh khác của Nadal khi tái đấu Medvedev là cố gắng di chuyển sớm để né trái đánh phải nhiều hơn. 63% cú đánh của anh ở trận bán kết Mexican Open là thuận tay. 42 trong 124 cú thuận tay này là những pha né trái đánh phải, cú đánh yêu cầu khả năng phán đoán và di chuyển. Nadal ghi hai điểm winner và mắc hai lỗi tự đánh hỏng trong số này.
Ở chung kết Australia Mở rộng, Nadal đánh trái nhiều hơn, gồm những cú cắt trái phòng ngự. Điều đó khiến anh thất thế trong những loạt đôi công và thua nhanh hai set đầu. Trong khi Medvedev không thay đổi nhiều cách chơi ở Mexican Open, thì Nadal đổi cách chơi để hóa giải đối thủ và thắng dễ hơn. Thống kê cho thấy Medvedev chỉ thực hiện 20% cú thuận tay bằng né trái đánh phải, ít hơn 34% của Nadal. Tay vợt Nga phải thực hiện 96 cú trái tay, so với 74 của Nadal, và đánh hỏng bốn trong năm cú cuối cùng, gồm match-point.
Giao bóng và bỏ nhỏ thường là chiến thuật phụ trong những trận đấu của Nadal. Nhưng giờ nó đã được điều chỉnh để trở thành giải pháp ghi điểm quan trọng của tay vợt kỳ cựu. Từ kiểu tay vợt bền bỉ sau baseline, Nadal lúc này có thể ghi điểm khắp mặt sân, giúp anh tiết kiệm sức và gây nhiều đột biến hơn.
Nadal đang tập ở California để chuẩn bị cho Masters 1000 Indian Wells. Anh không phải bảo vệ điểm số nào ở hai sự kiện Masters 1000 trên đất Mỹ tháng này. Nếu chơi thành công, tay vợt số bốn thế giới có thể sớm cạnh tranh đỉnh bảng ATP, vì anh chỉ kém Medvedev 2.100 điểm.
Vy Anh