Ngày 28/4/1990, Liverpool vô địch quốc gia lần thứ 18 trong lịch sử CLB - nhiều hơn hai lần so với Man Utd. Nhưng suốt 30 năm sau đó, họ chưa một lần trở lại đỉnh cao đó.
"Hãy quay lại đây khi vô địch 18 lần". CĐV Liverpool từng ngạo nghễ hô vang như thế khi đối đầu đại kình địch Man Utd. Vậy mà, đội chủ sân Old Trafford đã làm được, không những 18 lần mà tới 20 lần. Trong khi đó, Liverpool vẫn đứng im sau lần đăng quang năm 1990.
Những người sinh sau ngày 28/4 năm đó trót đem lòng yêu mến Liverpool chưa một lần được chứng kiến đội bóng con cưng nâng cao chiếc Cup vô địch nước Anh. Còn với 37.758 người có mặt ở Anfield để chứng kiến khoảnh khắc Kenny Dalglish và các học trò đăng quang, đến nay có lẽ đã già, thậm chí không ít người đã mất. Trong đội hình Liverpool hiện tại, chỉ bốn cầu thủ sinh ra trước khoảng thời gian đó, trong đó đội trưởng Jordan Henderson "bỏ lỡ" khoảnh khắc lịch sử của CLB bởi phải đến ngày 17/6/1990, tiền vệ này mới chào đời.
Các cầu thủ Liverpool mừng chức vô địch năm 1990. Ảnh: DM.
Vậy thì, điều gì xảy ra ở mùa 1989-1990?
Những ngày cuối tháng 4/1990. Đó là thời điểm bản Vogue của Madonna công phá các bảng xếp hạng âm nhạc uy tín. Đến nay, bản nhạc ấy đã ghi nhận hơn 100 triệu lượt xem trên Youtube, còn nữ danh ca người Mỹ sắp bước sang tuổi 62.
Ở Anh, Liverpool khi ấy thể hiện sức mạnh vô song suốt chặng đường dài tới hai thập kỷ. Trong thập niên 1970 và 1980, đội bóng vùng Merseyside đã 11 lần lên ngôi ở giải vô địch Anh - khi đó vẫn còn mang tên First Division. Cùng với đó là bốn lần đăng quang ở European Cup, tiền thân của Champions League ngày nay.
Người ta nói rằng Liverpool và Man Utd kình địch nhau. Kỳ thực, hai đội bóng này như những con đường đã song song còn ngược chiều. Thập niên 1950 và 1960 ghi đậm dấu ấn của Man Utd, còn Liverool lẩn khuất sau ánh hào quang của lứa Busby Babes. Ngược lại, hai thập niên sau đó, các CĐV Man Utd luôn u uất nhìn vào thành công của đối thủ mà tiếc nhớ ngày xưa cũ. Họ chưa từng cùng mạnh ở một thời điểm.
Trong năm mùa trọn vẹn HLV Dalglish dẫn dắt, Liverpool ba lần giành First Division, cứ cách một năm lại vô địch một lần. "Lữ đoàn đỏ" ẵm cú đúp năm 1986 (First Division và FA Cup), và bốn năm sau đó mùa nào cũng suýt ẵm cú đúp khác. Nếu không đánh mất chức vô địch First Division 1988-1989 một cách đáng tiếc vào tay Arsenal, các học trò của Dalglish đã đoạt cú hat-trick vô địch nước Anh ba năm liên tiếp.
Khi những thành công đến như một thói quen, người ta không trân trọng nó một cách đúng mức. "Chỉ" 37.758 có mặt ở Anfield buổi chiều ngày 28/4/1990, và đến ngày 1/5 - thời điểm Liverpool đã trở thành nhà vô địch nước Anh của mùa giải 1989-1990, con số này thấp hơn nhiều.
Khi ấy Ngoại hạng Anh chưa ra đời, đài Sky Sports cũng vừa thành lập được một tháng. 15h thứ Bảy, các cầu thủ Liverpool khởi động một cách chậm rãi, chuẩn bị cho cuộc tiếp đón Queens Park Rangers. Cùng lúc đó, đối thủ cạnh tranh trực tiếp Aston Villa đối đầu Norwich.
Ngày nay, khi Ngoại hạng Anh tìm thấy nhà vô địch mới, sẽ là một lễ ăn mừng vô cùng hoành tráng, là hằng hà sa số những câu chuyện hậu trường, những vấn đề chuyên môn được mổ xẻ, là những người hùng được đưa lên tận mây xanh.
Nhưng vào tháng 4/1990, mọi thứ đến thật bình dị. Bóng đá - ở thời điểm nền kinh tế thế giới bắt đầu rơi vào một cuộc suy thoái còn chính trị liên tục biến động, không có sức hút và khả năng lan tỏa lớn. Những người yêu Liverpool nhưng không thể đến Anfield chung vui với đội bóng, chầm chậm điều chỉnh nút vặn chiếc radio về kênh Radio Merseyside hoặc Radio City để dõi theo đội bóng con cưng.
Với chính Liverpool, nỗi đau Hillsborough còn ám ảnh. Chỉ 12 tháng trước, 96 người hâm mộ trong đó phần lớn là các CĐV Liverpool thiệt mạng trong thảm họa Hillsborough. "Lữ đoàn đỏ" của HLV Dalglish cần ít nhất bốn điểm trong ba trận đấu cuối cùng để chắc chắn trở thành nhà vô địch. Hoặc chỉ cần họ thắng Queens Park Rangers, trong khi Aston Villa không thắng Norwich là đủ. Không có cú trượt ngã nào như Steven Gerrard sau này, Liverpool có khả năng kết liễu đối thủ cực tốt.
Không mảy may nghi ngờ vào chiến thắng cho Liverpool, khi đối thủ chỉ là Queens Park Rangers đang ở khu vực giữa bảng điểm. Dưới sự dẫn dắt của HLV Dalglish, hai khẩu thần công cự phách John Barnes và Ian Rush liên tục nhả đạn. Năm đó, Gary Lineker giành Vua phá lưới với 24 bàn, nhưng bộ đôi của Liverpool đã ghi cả thảy 39 bàn, góp phần quan trọng để Liverpool thống trị cuộc đua. Trước trận đấu mang tính chất then chốt này, đội đầu bảng chỉ thua đúng một trong 20 trận liên tiếp.
"Ai cũng đặt câu hỏi, tại sao chúng tôi có thể kiểm soát toàn bộ cuộc đua, thậm chí thống trị bóng đá Anh trong nhiều năm" - huyền thoại Ronnie Whelan, người đã chơi cho Liverpool từ năm 1979 đến 1994 chia sẻ. "Câu trả lời rất đơn giản. Nó không phải bí mật to lớn nào cả. Chúng tôi có những cầu thủ xuất sắc và huấn luyện viên tốt nhất".
Nhưng Liverpool cũng có những khoảnh khắc thoát hiểm ngoạn mục. Đó là khi John Barnes ghi bàn phút 86, qua đó tránh khỏi một thất bại trên sân của Arsenal. Qua được cửa ải ngày 18/4, Liverpool băng một mạch về đích, bất chấp những áp lực mà Aston Villa tạo ra.
"Đó là khoảnh khắc thể hiện bản lĩnh nhà vô địch", Jan Molby kể lại mùa giải huyền thoại. Ông trầm ngâm nhớ lại tất cả những gì đã diễn ra ở mùa giải 1989-1990: "Chúng tôi lập cú đúp vào lưới Everton, đánh bại Man Utd tại Old Trafford, lấy bốn điểm từ Arsenal. Khi hòa 1-1 ở Highbury, chúng tôi biết mình sẽ trở thành nhà vô địch".
John Barnes được đánh giá là cầu thủ xuất sắc của Liverpool trong mùa giải đó. Và không có gì phải ngạc nhiên khi tiền đạo ghi 21 bàn - bao gồm những pha lập công vô cùng quan trọng, giành cả hai giải thưởng Hiệp hội cầu thủ chuyên nghiệp (PFA) và Hiệp hội các cây viết thể thao Anh quốc (FWA). Đó là năm thứ ba của Barnes ở Merseyside, và tất cả cứ như tuần trăng mật đầu tiên vậy. Barnes phô diễn những kỹ năng săn bàn thượng hạng ở đẳng cấp rất cao: Kiểm soát tình huống tuyệt vời, tốc độ kinh hồn, kỹ năng dứt điểm đa dạng và sức mạnh càn lướt không thể ngăn cản.
Như cái cách Sadio Mane đang khiến những người yêu Liverpool phải trầm trồ lúc này, John Barnes chính là hiện thân của Mane 30 năm trước. Barnes được mệnh danh là Giant-killer - kẻ hạ sát những gã khổng lồ. Anh ta ghi bàn vào lười hầu hết các đối thủ cạnh tranh trực tiếp với Liverpool, bao gồm cả Man Utd lẫn Arsenal. Trong toàn bộ chiến dịch, John Barnes ghi 28 bàn, nhiều hơn người đồng đội Ian Rush hai bàn.
Ronny Rosenthal cũng là một trường hợp thú vị. Cầu thủ người Israel đến vào ngày 22/3, tức là giai đoạn cuối mùa, vẫn kịp ghi bảy bàn trong tám trận đấu cùng "Lữ đoàn đỏ". Một cầu thủ tưởng chừng vô danh, đến từ Standard Liege theo dạng cho mượn. Thật không ngờ, Rosenthal lập hat-trick trước Charlton Athletic ngay ở Selhurst Park, và mau chóng tạo ra cơn sốt cho những người hâm mộ đội bóng phố cảng. Nhưng cuối mùa, thật cay đắng cho cá nhân Ronny Rosenthal, anh đến quá muộn để có thể được nhận huy chương trong khoảnh khắc Liverpool đăng quang. Theo luật của Liên đoàn bóng đá Anh năm 1990, các cầu thủ phải chơi 14 trận trở lên mới có được vinh dự ấy.
Thủ quân Alan Hansen dang tay ôm mừng các đồng đội sau chiến thắng 3-0 trước QPR. Ảnh: DM.
Trở lại với những gì đã diễn ra ngày 28/4/1990. Liverpool bước ra Anfield với đội hình có độ tuổi trung bình lên tới 28,2. Với những vị khách, con số này chỉ là 25,2. Lúc ấy, độ tuổi trung bình của Liverpool như vậy đồng nghĩa đây là một đội bóng đã già, và nó cũng lý giải tại sao đội bóng này lại rơi vào khủng hoảng ngay sau chiến dịch 1989-1990, dẫn đến sự ra đi của HLV Dalglish ở mùa giải kế tiếp.
Những vị khách Queens Park Rangers tạo ra một chút bất ngờ. Roy Wegerle mở tỷ số ngay từ phút 14. Phải rất vất vả, Ian Rush mới giúp Liverpool gỡ hòa trước khi hiệp một kết thúc. Bàn thắng ở phút 40 có ý nghĩa quan trọng, bởi nó hun đúc cho tinh thần của "Lữ đoàn đỏ" trong hiệp hai.
Sau giờ nghỉ, Liverpool tấn công như vũ bão. "Đó chỉ có thể là chức vô địch", bình luận viên Martin Tyler phỏng đoán trên sóng của ITV. Và Tyler đã đúng. Steve Nicol bị phạm lỗi trong vòng cấm Queens Park Rangers, mang về quả phạt đền cho đội chủ sân Anfield. Người được trao trọng trách John Barnes đã không mắc bất cứ sai sót nào. Liverpool vượt lên, và duy trì tỷ số 2-1 cho đến hết trận.
Cùng lúc đó, tin vui báo về khi Aston Villa bị Norwich cầm hòa 3-3. Trận đấu của Liverpool kết thúc sớm hơn trận của Aston Villa bốn phút, và đó quả thực là bốn phút đau tim trước khi mọi cung bậc cảm xúc vỡ òa trong niềm hân hoan của người Merseyside. 10 lần vô địch quốc gia trong vòng 15 năm, trên bình diện châu Âu, chỉ Real Madrid ở Tây Ban Nha mới có thể sánh ngang.
Rush (thứ hai từ trái sang) cùng các đồng đội mừng Cup vô địch. Ảnh: DM.
Liverpool vô địch với 79 điểm sau 38 vòng, nhiều hơn đối thủ cạnh tranh trực tiếp Aston Villa chín điểm. Cơn cuồng phong đỏ của Dalglish giành 23 chiến thắng, 10 trận hòa và chỉ năm lần thất bại. Hàng công và hàng thủ của Liverpool chơi tốt đến nỗi, hiệu số của họ là +41, so với +19 của Aston Villa. Trong lúc ấy, Man Utd của Alex Ferguson mới bắt đầu manh như một cuộc cách mạng trẻ, ngậm ngùi xếp thứ 13 với 48 điểm, nhiều hơn đội xuống hạng Sheffield Wednesday năm điểm.
Chỉ một niềm tiếc nuối duy nhất với Liverpool trong giai đoạn ấy. Đó là họ không được chinh chiến ở đấu trường châu Âu, sau lệnh cấm năm năm vì thảm họa Heysel 1985. Nếu không, AC Milan của Arrigo Sacchi có thể đã không trở nên vĩ đại đến thế.
Quang Minh (theo Daily Mail)