AnhKhả năng quan sát tốt hiếm thấy của tiền vệ Martin Odegaard là một trong những nhân tố giúp Arsenal bay cao, sáng cửa vô địch Ngoại hạng Anh mùa này.
Odegaard mừng bàn ấn định tỷ số khi Arsenal thắng Everton 4-0 ngày 1/3. Ảnh: Reuters
"Tại sao một số cầu thủ dường như có nhiều thời gian xử lý tình huống hơn những người khác?", Sky Sports đặt vấn đề. Và theo tờ báo Anh, yếu tố tiên quyết không chỉ nằm ở kỹ thuật của cá nhân, mà còn là khả năng "quét" cục diện trên sân, đọc trận đấu. "Đây cũng là điểm khác biệt giữa cầu thủ giỏi và cầu thủ xuất chúng", Sky Sports nhấn mạnh.
Năm 2013, một nghiên cứu trên 55 tiền vệ cho kết quả rằng những người có tốc độ quét cao hơn có tỷ lệ hoàn thành những đường chuyền về phía trước cao hơn. Có mối tương quan trực tiếp giữa việc chuyền bóng đúng địa chỉ và việc bạn có cái nhìn tổng quan hơn về môi trường xung quanh trước khi nhận bóng.
Geir Jordet - nhà tâm lý học thể thao theo dõi nghệ thuật quét từ những năm 1990 - là một phần của nghiên cứu đó. Ông đồng sáng lập phần mềm thực tế ảo Be Your Best như một phương tiện rèn luyện khả năng quét này, nhưng cần sự giúp đỡ từ một cầu thủ trẻ tiềm năng để cải thiện nó. Và Odegaard được chọn cho nghiên cứu này.
Theo đó, tài năng người Na Uy đã đeo tai nghe và bắt đầu sử dụng phần mềm, một trải nghiệm nhập vai mô phỏng các tình huống trong trận. Phần mềm ghi lại số lần và thời điểm cầu thủ kiểm tra môi trường xung quanh, từ đó cho kết quả là các quyết định được đưa ra.
Như giám đốc điều hành Be Your Best Andreas Olsen giải thích, Odegaard đã sớm nhận ra vấn đề - độ khó chưa cao của phần mềm. "Khi Odegaard sử dụng phần mềm, một trong những tính năng phát triển sản phẩm được thêm vào là do cậu ấy muốn có độ khó cao hơn", Olsen kể với Sky Sports. "Cậu ấy khiêm tốn và tôn trọng khi thực hiện các tình huống, nhưng muốn mọi thứ được thực hiện ở tốc độ 120%, thay vì 100%. Bây giờ chúng tôi có một thanh trượt để bạn tăng hoặc giảm tốc độ dựa trên tốc độ thực tế của kịch bản".
Đó là giai thoại ngắn giúp làm sáng tỏ điều đã trở nên rõ ràng đối với bất kỳ người xem Ngoại hạng Anh mùa này. Odegaard nhìn mọi thứ, đọc tình huống nhanh hơn những người khác. Tầm nhìn, khả năng làm chủ trận đấu của tiền vệ Na Uy là một trong những yếu tố quan trọng giúp Arsenal bay cao trên đỉnh bảng. Odegaard nằm trong top 10 Ngoại hạng Anh mùa này cả về số bàn thắng và kiến tạo - thống kê cho thấy tiền vệ 24 tuổi là tâm điểm trong lối chơi của "Pháo thủ".
Đội trưởng Arsenal hiện diện trên khắp sân, kết nối các đồng đội với nhiệm vụ đảm bảo rằng mọi thứ đều trôi chảy. Odegaard phối hợp nhuần nhuyễn với Bukayo Saka bên cánh phải, nhưng cũng rất nguy hiểm khi chuyển sang Gabriel Martinelli hoặc Granit Xhaka bên cánh trái.
Tiền vệ Na Uy hoạt động ở cùng vị trí nửa không gian với Kevin De Bruyne ở bên phải trung tâm. Nhưng Odegaard, như Mikel Arteta nói, là mẫu cầu thủ rất khác với khả năng xử lý bóng gọn gàng hơn trong những không gian chật hẹp.
Khu vực Odegaard hoạt động nhiều nhất ở Ngoại hạng Anh mùa này, với mũi tên là hướng tấn công của Arsenal. Ảnh: Sky Sports
Trong trận đá bù thắng Everton 4-0 ngày 1/3, Odegaard có nhiều khoảnh khắc tỏa sáng hơn. Anh ghi bàn, nhưng tình huống khiến người hâm mộ phải trầm trồ là pha trượt bằng chân trái rồi đứng lên cản bóng bằng chân phải để qua mặt Alex Iwobi - người trưởng thành và thi đấu cho Arsenal giai đoạn 2004-2019.
Odegaard có bộ kỹ năng để phô diễn tài nghệ trên sân, nhưng anh chỉ sử dụng nó với mục đích rõ ràng. Cú trượt nói trên thực sự là cách hiệu quả nhất để giúp Arsenal giữ quyền kiểm soát bóng. Tương tự là pha luân chuyển bóng nhanh từ trái sang phải giúp Bukayo Saka lập siêu phẩm vào lưới Man Utd.
Cú trượt để giành quyền kiểm soát bóng của Odegaard trước Iwobi trong trận Arsenal thắng Everton ngày 1/3. Ảnh: Sport Bible
Về mặt kỹ thuật, không có nhiều cầu thủ có khả năng mở ra khoảng trống trước hàng thủ dày đặc như Odegaard. Còn nếu có khoảng trống, tiền vệ 24 tuổi sẽ tự dứt điểm vào "góc chết" nhưng từng làm trong trận thắng 2-0 trên sân Tottenham ngày 15/1.
Odegaard cũng được đánh giá cao ở khả năng lãnh đạo. "Cậu ấy khiêm tốn, khao khát với phẩm chất đáng kinh ngạc, luôn dùng những phẩm chất đó để giúp toàn đội", Arteta ca ngợi học trò. "Odegaard luôn sẵn sàng làm mọi việc cho người khác, là hình mẫu tuyệt vời cho các cầu thủ và nhân viên".
Điều này phần nào được thể hiện trong chuyến làm khách trên sân Aston Villa. Odegaard lỡ cơ hội khó tin khi dứt điểm chân trái chệch cột, trước khung thành gần như bỏ trống, thời điểm tỷ số là 2-2. Tiền vệ Na Uy khuỵu xuống nhưng sau đó tiếp tục dẫn dắt Arsenal tới chiến thắng.
Đó giống như một thời điểm quan trọng trong mùa giải. Dù không tham gia trực tiếp vào hai bàn thắng muộn của Arsenal, sự điềm tĩnh của Odegaard, dù mới 24 tuổi, là rất quan trọng. Arteta nói: "Chỉ là cảm giác, cách cậu ấy di chuyển. Những gì cậu ấy truyền tải trên sân là khác biệt".
Luôn thi đấu với phong thái điềm tĩnh, nhưng Odegaard nằm trong nhóm dẫn đầu Arsenal ở thông số hiệu suất hoạt động (work rate). Anh bao quát nhiều mặt sân hơn bất kỳ cầu thủ Arsenal nào khác và giành lại quyền kiểm soát ở phần ba sân đối phương nhiều hơn bất kỳ cầu thủ nào khác tại Ngoại hạng Anh mùa này.
"Odegaard như định đoạt trận đấu với sự hiện diện khác đó trên sân", Arteta nói về đội trưởng truyền cảm hứng của Arsenal. "Thái độ, tinh thần ham học hỏi và khả năng vận dụng của cậu ấy thật đáng kinh ngạc. Khi bạn có những yếu tố đó, thông thường những điều tốt đẹp sẽ xảy ra".
Đó như sự kết hợp hoàn hảo, kỹ thuật và chiến thuật, thể chất và tinh thần. Nhưng có lẽ chính sự sẵn sàng học hỏi, khao khát cải thiện, thậm chí sử dụng công nghệ thực tế ảo để cố gắng đạt được lợi thế khi không ở trên sân, mới là điều quan trọng nhất.
Khi đấu Brighton vào đêm chuyển giao từ 2022 sang 2023, lúc thế trận đang cân bằng, Odegaard toả sáng với một trong những pha kiến tạo hay nhất của mùa giải. Anh chuyền một chạm từ phần sân nhà để Gabriel Martinelli bứt tốc, xâm nhập vòng cấm rồi dứt điểm qua hai chân thủ thành đối phương.
Trong trận thắng chủ nhà Brighton 4-2 ngày 1/1, Odegaard nhận bóng từ Xhaka...
... rồi lập tức chuyền lên bên hành lang trái...
... để Martinelli thoát xuống đánh bại hậu vệ cuối cùng và thủ môn Brighton, nâng tỷ số lên 4-1. Ảnh: chụp màn hình
"Nếu nói về khả năng bao quát trận đấu, Odegaard biết cậu ấy phải làm gì từ trước khi nhận bóng", cựu tiền vệ Arsenal Paul Merson bình luận trên Sky Sports. "Cậu ấy có lẽ là cầu thủ duy nhất trên sân nhìn thấy điều đó".
"Đó là một đường chuyền rất khó phát hiện từ khán đài chứ chưa nói đến mặt sân, một đường chuyền đòi hỏi tầm nhìn như từ trên máy bay trực thăng", Sky Sports bình luận. "Nhưng tất nhiên Odegaard đã nhìn thấy nó. Với nhạc trưởng đang ở phong độ cao nhất, từng tập luyện với tốc độ 120%, trận đấu có vẻ như luôn trong tình trạng chuyển động chậm".
Hồng Duy