Giữ được ghế, nhưng HLV Ole Solskjaer cần một kết quả tích cực ngay lập tức. Vậy đâu sẽ là lựa chọn chiến thuật của ông khi làm khách của Tottenham ở Ngoại hạng Anh hôm nay 30/10?
Man Utd là tập thể trẻ nhưng đang bị "ùn tắc" bởi những ngôi sao đẳng cấp thế giới. Trong khi đó, Tottenham bước vào mùa giải này với một hàng thủ mới và bắt đầu tìm kiếm làn gió tươi trẻ ở những vị trí khác. Song, cả hai đội đều đang trải qua chuỗi ngày sóng gió. Tottenham đang xếp thứ sáu Ngoại hạng Anh, nhỉnh hơn Man Utd đúng một điểm lẫn một bậc.
Hàng công tương phản
Man Utd không gặp nhiều vấn đề ở mặt trận tấn công. Đoàn quân của Solskjaer vẫn nằm trong top 5 ở Ngoại hạng Anh ở các mục về số bàn thắng, số bàn thắng kỳ vọng, cơ hội tạo ra, số lượng các pha dứt điểm và số quả tạt. Ngược lại, những thông số tương ứng của Tottenham chỉ đứng thứ 14 là tối đa.
Xét ở khả năng tạo ra các cơ hội, Tottenham đang phụ thuộc vào các cá nhân nơi hành lang cánh trái, cụ thể là Sergio Reguilon và Son Heung-min. Về phần Man Utd, phần lớn các đường chuyền mở ra cơ hội ngon ăn của họ đến từ khu vực trung lộ, nhất là thông qua đôi chân của Burno Fernandes.
Dẫu vậy, nhiều khả năng trong chuyến hành quân đến SVĐ Tottenham Hotspur lần này, Solskjaer sẽ đặc biệt yêu cầu các tiền đạo cánh của ông mở rộng chiều ngang sân hết mức có thể, cũng như chủ động cầm bóng đến sát đường biên ngang, hòng kéo dãn khối phòng ngự lùi sâu của chủ nhà.
Thực tế, nếu nhìn lại những bàn thua mà Tottenham phải nhận từ đầu mùa, rất nhiều trong số đó đến từ những đường chuyền ở rìa vòng 16m50. Bóng từ những vị trí này được đưa thẳng vào trung tâm vòng cấm. Đây có thể xem là một gợi ý dành cho Solskjaer và Man Utd, chỉ cần những cá nhân tham gia tấn công của đội khách chịu khó chạy chỗ, di chuyển để kéo dãn cấu trúc phòng ngự chủ nhà, từ đó khai thác khoảng trống mở ra giữa các vị trí trong hàng thủ Tottenham, cơ hội sẽ đến.
Phong cách tấn công chủ đạo của Man Utd lúc này vẫn là phản công. Tính trung bình trong các chuỗi chuyền bóng có được, nửa đỏ thành Manchester đưa quả bóng hướng lên trên theo chiều dọc sân với khoảng cách là 17,2 mét mỗi giây – cự ly vận chuyển bóng xa nhất xét trong số 20 CLB ở Ngoại hạng Anh.
Man Utd hiện tại cũng tạo ra 20 pha tấn công trực diện, chỉ kém đúng một lần so với ba đội bóng dẫn đầu ở mục này là Leeds Utd, Leicester City và Liverpool, đồng thời nhiều gần gấp đôi so với Tottenham.
Nói vậy không có nghĩa là thầy trò Solskjaer không thể tổ chức triển khai lên bóng theo kiểu tuần tự qua các tuyến. Đến lúc này của mùa giải, Man Utd có 29 pha triển khai bóng tấn công một cách tuần tự từ tuyến dưới lên phía trên. Đương nhiên, con số này không thể sánh được với bậc thầy Man City (60 pha), nhưng cũng chỉ xếp sau Chelsea (36 pha) và Liverpool (37 pha). Một lần nữa, Tottenham xếp sau Man Utd, với chỉ 17 pha.
Rõ ràng, ở mặt trận tấn công, Tottenham đang lạc lối trong việc tìm ra công thức để xóa đi dáng vẻ xù xì từng bắt gặp dưới thời Jose Mourinho. Do đó, sẽ không quá bất ngờ nếu tiếp đón Man Utd, thầy trò Nuno Espirito Santo sẽ chơi phòng ngự lùi sâu, ít lên bóng tuần tự, thay vào đó là tìm cách phản công đánh vào những khoảng trống mà hàng thủ đối phương để lộ ra. Ngoài ra, họ chắc chắn sẽ đặc biệt chăm sóc kỹ ngòi nổ Fernandes của Man Utd.
Hàng thủ cũng tương phản
Man Utd có thể vẫn đang ổn ở mặt trận tấn công, nhưng ở phần sân còn lại, họ thật sự có vấn đề. Cũng đối lập hoàn toàn, Tottenham tấn công nhạt nhòa với phong độ chưa thể tìm lại của Harry Kane, nhưng lại cho thấy sự chắc chắn ở hàng phòng ngự. Vậy nên, cục diện và kết quả của cuộc đối đầu này có thể phụ thuộc vào cách tiếp cận và mong muốn của cả hai HLV.
Cả Man Utd lẫn Tottenham đều bị chỉ trích ở cường độ di chuyển và khả năng pressing gây áp lực mùa này. Song, trong cuộc chiến của hai kẻ cùng khổ này, ít ra, đội màu đỏ vẫn đang nhỉnh hơn đội màu trắng.
Đoàn quân của Solskjaer đứng thứ 16 toàn giải ở khâu pressing và thứ 14 ở tổng quãng đường di chuyển của các cầu thủ trên sân. Nhưng Tottenham thậm chí còn kém hơn, với lần lượt hai mục ở các vị trí là 19 và 20.
Tuy nhiên, di chuyển hay gây áp lực chỉ là một trong số những khía cạnh của khâu phòng ngự. Ở các khía cạnh phổ biến khác và mang tính điển hình làm nên khái niệm phòng ngự, Man Utd lại không cho thấy sự chắc chắn, đặc biệt nếu đặt lên bàn cân với Tottenham. Điển hình như Quỷ đỏ xếp thứ 20 ở khoản tắc bóng, tranh chấp tay đôi, để mất bóng ngay trên phần sân nhà và nhất là mắc nhiều sai lầm cá nhân nhất dẫn tới các pha dứt điểm dành cho đối phương.
Nếu chia chiều dọc sân thành 6 phần bằng nhau, Man Utd đang dễ dàng bị xuyên phá nhất ở khu vực ngay trước vòng cấm trên phần sân nhà. Đồng thời, phạm vi từ bên ngoài vòng 16m50 của đối phương cho đến giữa sân cũng bị đối thủ vượt qua không mấy khó khăn – nói cách khác, nó một lần nữa phản ánh hàng công của Man Utd đang không tham gia đóng góp nhiều vào khâu phòng ngự từ xa.
Duy trì quyền kiểm soát bóng một cách chắn chắn, kết hợp với việc ngăn ngừa nguy cơ bị phản công nhanh là bài toán đặt ra dành cho Solskjaer và các học trò. Fernandes có thể sẽ được kéo về đá gần hơn với cặp tiền vệ trung tâm, trong khi Edinson Cavani, Jesse Lingard và Jadon Sancho nếu được trao cơ hội sẽ cần phải phát huy khả năng trong việc gây áp lực pressing lên đối thủ.
Riêng ở hàng phòng ngự, cả Luke Shaw và Harry Maguire từ đầu mùa cho tới giờ đều đang trở thành những mắt xích yếu. Cự ly giữa hai cầu thủ này trong hàng phòng ngự đội chủ sân Old Trafford thường xuyên bị kéo ra. Vì thế, đảm bảo một cự ly an toàn là yêu cầu bắt buộc. Hệ thống càng chặt chẽ, những khiếm khuyết và sai lầm cá nhân từ đó sẽ hạn chế phát sinh hơn. Bài học nhãn tiền không đâu khác chính là từ trận thua trước Liverpool.
Pogba vắng mặt
Từ đầu mùa giải cho tới nay, một trong những câu hỏi lớn thường được đặt ra tại Old Trafford là Paul Pogba có nên được xếp đá thấp nơi hàng tiền vệ. Giờ đây, câu hỏi ấy tạm thời không còn khiến Ole phải nhức nhối tìm lời giải, khi ngôi sao người Pháp phải lĩnh án treo giò.
Sau khi bắt đầu mùa giải 2021-2022 với cặp tiền vệ trung tâm là Scott McTominay và Fred, Ole quyết định kéo thêm Pogba về để làm nên tuyến tiền vệ ba người trong các cuộc đối đầu với Wolverhampton và Newcastle, nhưng rồi chuyển anh sang cánh trái trước West Ham và Aston Villa, trước khi cất anh hoàn toàn trên băng ghế dự bị trước Everton.
Pogba trở lại đội hình xuất phát khi sát cánh cùng Nemanja Matic trước Leicester, sau đó cặp đôi này phải nhường chỗ cho McTominay và Fred ở trận gặp Liverpool vừa qua. Sự vắng mặt của Pogba có khiến Ole tiếp tục đặt niềm tin vào "McFred" trước Tottenham?
Cũng có thể, khi không có Pogba, Man Utd sẽ xoay về hệ thống 4-3-3, sử dụng bộ ba Matic, McTominay và Fred đồng thời trên sân. Phần nào đó, một cấu trúc cùng nhân sự gia tăng như thế sẽ giúp hàng tiền vệ đỡ bị xuyên thủng hơn so với những gì mà hệ thống 4-2-3-1 đã từng bộc phát.
Nhân sự hàng công
Nhiều câu hỏi nơi hàng công cũng được đặt ra đối với Ole. Liệu Cristiano Ronaldo có bị lấy chỗ và nhường lại cho Edinson Cavani? Hay nếu sử dụng cả hai, liệu ngôi sao người Bồ có được xếp đá dạt cánh và Cavani giữ vị trí chủ công? Liệu Ole có đủ táo bạo để làm mới nhân sự trên hàng tấn công?
Gây áp lực lên cầu thủ đối phương cầm bóng là một trong những cách hiệu quả nhất để ngăn ngừa nguy cơ bị phản công. Và ở mùa này, chỉ Leeds Utd để đối phương tạo ra các cơ hội từ những đòn phản công nhiều hơn so với Man Utd. Trong khi xét ở con số trong mùa giải trước, Harry Kane của Tottenham chính là cầu thủ tận dụng các cơ hội từ phản công nhanh nhiều nhất.
Làm mới hàng công có thể là cách để giúp Man Utd trở nên hiệu quả hơn trong khâu phòng ngự từ xa. Bởi gánh nặng tuổi tác cùng phong cách thi đấu, khiến Ronaldo không thể đóng góp nhiều ở những tình huống gây áp lực lên đối thủ. Song, CR7 là chân ghi bàn xuất sắc của đội bóng và còn là một biểu tượng toàn cầu. Fernandes lại là cầu thủ xuất sắc của Man Utd hai mùa giải qua. Và Mason Greenwood là tài năng trẻ sáng giá của đội bóng. Nhưng một hàng công gồm Cavani, Jesse Lingard cùng Jadon Sancho cũng đáng để thử?
Dù có lựa chọn ai đi chăng nữa, Solskjaer cũng sẽ cần phải yêu cầu các học trò nỗ lực hơn. Ít nhất đó là những gì ông có thể làm vào lúc này. Vì nếu muốn xây dựng một hệ thống pressing hiệu quả, đồng bộ, mất rất nhiều thời gian. Từ trận thua Liverpool cho đến cuộc đối đầu tối nay trước Tottenham, một tuần là không đủ để tạo nên sự khác biệt về tính hệ thống trong việc pressing.
Xét về lâu về dài, nếu Solskjaer vẫn tại vị, nhào nặn những cá nhân thành một tập thể hoàn chỉnh, với hệ thống bài bản là mục tiêu quan trọng nhất.
Hoàng Thông (Theo Sky Sports)