Đưa một tập thể mất phương hướng đến cú ăn ba là nhiệm vụ khó khăn cho mọi HLV, nhưng Hansi Flick đã bất ngờ bước ra ánh sáng và thành công với Bayern Munich.
Flick đi từ vô danh đến vị thế nhà cầm quân được thừa nhận hàng đầu thế giới về năng lực, sau cú ăn ba cùng Bayern hôm 23/8. Ảnh: pool
Khi được bổ nhiệm làm HLV tạm quyền, thay Niko Kovac dẫn dắt Bayern từ tháng 11/2019, Hansi Flick còn ít được biết đến, ngay cả với những CĐV Bundesliga. Đó là hệ quả từ việc Flick dành hơn một thập niên gần nhất ở vị trí phó tướng. Ông cũng chưa từng có kinh nghiệm cầm quân tại những đấu trường cao nhất.
Vào tháng 11/2019 ấy, nghĩ tới việc Flick có thể đưa Bayern lên đỉnh vinh quang Champions League, giống cách HLV tạm quyền Roberto Di Matteo từng làm cùng Chelsea năm 2012, đã là chuyện mơ mộng. Nhưng trong 10 tháng, Flick thậm chí còn làm được hơn thế. Bayern của ông không chỉ vô địch Champions League mà còn lặp lại cú ăn ba lịch sử năm 2013, bằng một phong độ huỷ diệt.
Cứu tinh của mùa giải
Người đàn ông có tên đầy đủ là Hans-Dieter Flick chào đời năm 1965 tại Heidelberg và gia nhập Bayern năm 20 tuổi. Tại đây, ông bốn lần vô địch Bundesliga và một lần về nhì ở Cup C1 châu Âu, trước khi sang Cologne năm 1990. Sự nghiệp cầu thủ chuyên nghiệp của Flick chấm dứt năm 28 tuổi, khi chấn thương liên miên khiến ông không thể tiếp tục chơi bóng đỉnh cao.
Sau vài năm vừa đá bóng vừa dẫn dắt đội nghiệp dư Viktoria Bammentel, Flick nhậm chức HLV trưởng 1899 Hoffenheim tháng 7/2000. Ông giúp đội nhà thăng hạng ngay mùa đầu tiên, song không thể đưa Hoffenheim lên Bundesliga suốt bốn năm kế đó. Hệ quả là tháng 11/2005, Flick bị sa thải.
Flick cùng bạn gái Silke năm 1987 thời ông còn thi đấu cho Bayern. Ảnh: imago
Gần một năm sau, Flick nhận được công việc đặc biệt: trợ lý HLV cho tân HLV trưởng đội tuyển Đức Joachim Low. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử tuyển Đức, cả HLV trưởng lẫn trợ lý đều chưa từng khoác áo đội tuyển thời còn thi đấu. Nhưng cùng nhau, bộ đôi này đánh dấu một kỷ nguyên vàng, với các nhân tài nở rộ, lối chơi tấn công khoa học và lọt vào tối thiểu bán kết mọi giải đấu lớn trong tám năm kế tiếp. Sau khi về nhì Euro 2008, đứng thứ ba World Cup 2010, ê-kíp Low - Flick cũng cùng tuyển Đức lên đỉnh vinh quang ở World Cup 2014.
Với chiến tích trên, Flick trở thành người trẻ nhất từng được trao tặng huân chương Bammental của thị trấn nhỏ gần nơi ông sinh ra và lớn lên. Ông cũng rời chức trợ lý HLV để làm Giám đốc Thể thao Liên đoàn Bóng đá Đức (DFB) từ tháng 9/2014 tới tháng 1/2017. Sau đó, Flick nghỉ hơn một năm rồi nhận lời làm trợ lý HLV Niko Kovac tại Bayern Munich tháng 7/2019.
Nhưng sau một mùa giải thiếu thuyết phục ngay cả với cú đúp quốc nội, Kovac buộc phải ra đi mà giọt nước tàn ly là thảm bại 1-5 dưới tay CLB cũ Eintracht Frankfurt. Flick được đôn lên dẫn dắt Bayern, nhưng bị gắn mác "tạm quyền" - tức chỉ là người giữ ấm chỗ, chờ những HLV danh tiếng với kinh nghiệm và khả năng đã được kiểm định. Những cái tên như Max Allegri, Mauricio Pochettino hay Julian Nagelsmann... đã được đề cập. Nhưng dần dần, Flick chinh phục được lòng tin của người hâm mộ, ban lãnh đạo và đặc biệt là các cầu thủ Bayern.
Ngay từ trận đầu, Flick đã giúp Bayern đè bẹp kình địch Dortmund 4-0. Ông đưa Bayern từ vị trí thứ tư khi mới tiếp quản thẳng tiến tới chức vô địch với 13 điểm hơn đội thứ nhì và ghi tròn 100 bàn. Tại Cup Quốc gia, Bayern bảo vệ danh hiệu nhờ hạ Leverkusen 4-2 ở chung kết.
Nhưng Champions League mới là nơi dấu ấn của Flick thể hiện rõ nét hơn cả. Bayern là nhà vô địch đầu tiên trong lịch sử giải đấu toàn thắng cả mùa (11 trận). Trước khi hạ PSG 1-0 trong trận chung kết, thầy trò Flick lần lượt đè bẹp Chelsea với tổng tỷ số 7-1, hạ Barca 8-2 và đánh bại Lyon 3-0. Hiệu suất của Bayern dưới thời Flick ấn tượng hơn bất kỳ người tiền nhiệm nào, kể cả Pep Guardiola.
Ông đã dẫn dắt đội bóng Đức tổng cộng 36 trận, thắng 33, hoà một và đạt tỷ lệ thắng tới 91,67%. Trong đó, Bayern ghi đến 116 bàn và chỉ 26 lần thủng lưới, đạt hiệu số chênh lệch tới +90! Thành công đó trái ngược với kiểu bất ổn, mất phương hướng của Bayern thời Kovac, khi họ vừa có thể nghiền nát Tottenham 7-2 rồi lại thua Hoffenheim 1-2 chỉ vài ngày sau.
Một trong những công việc đầu tiên mà Flick làm khi lên nắm quyền là tập hợp các trụ cột, hỏi ý kiến của họ về những điều cảm thấy chưa ổn ở đội bóng và đánh giá về những thất bại. Khi thấy các cầu thủ tỏ rõ sự không hài lòng trước lối chơi chậm của Kovac, Flick ngay lập tức có câu trả lời: chơi pressing tầm cao, luân chuyển bóng nhanh lên trên với sự cơ động của các cầu thủ chạy cánh.
Bayern chơi tấn công, presssing tầm cao dưới thời Flick. Trong ảnh là tình huống bốn cầu thủ Bayern lao vào vòng cấm Dortmund để tạo khoảng trống cho Lewandowski ghi bàn thứ ba, trong thắng lợi 4-0. Ảnh: Bundesliga
Lối chơi mà ông mong muốn từ Bayern được mô tả rõ ràng: "Phòng ngự để giành bóng và tấn công đều đặn, có chủ đích để ghi bàn. Cường độ là thứ rất quan trọng. Chúng tôi cũng muốn chơi thứ bóng đá nắm quyền kiểm soát thật hấp dẫn. Điều quan trọng nhất là phải chơi như một tập thể, trong đó ai cũng nắm rõ vai trò của mình. Tất cả đều cần tham gia, và có thể dựa vào sự hỗ trợ của đồng đội".
Pressing tầm cao là một con dao hai lưỡi. Một mặt, nó giúp các cầu thủ Bayern có nhiều cơ hội tấn công, áp đảo đối thủ như cách họ kết liễu Barca. Mặt khác, nó để lộ những khoảng trống nơi hàng phòng ngự vì những pha dâng cao, cũng như đòi hỏi thể lực cực tốt từ các cầu thủ. Những bức ảnh so sánh thể hình vạm vỡ của Philippe Coutinho và đặc biệt là Leon Goretzka trước và sau khi gia nhập Bayern cho thấy họ chú trọng yếu tố thể chất đến nhường nào.
Flick vẫn kiên định với lối chơi của ông, ngay cả sau hiệp một trận chung kết Champions League với những cơ hội của PSG được tạo ra từ khoảng trống mà hai hậu vệ cánh dâng cao để lại. Sự xuất sắc của Neuer đem lại niềm tin cho Bayern và Flick, để ông tiếp tục duy trì lối chơi trong hiệp hai và tung Philippe Coutinho cùng Ivan Perisic vào sân thay đôi cánh Kingsley Coman và Serge Gnabry đã thấm mệt. Rốt cuộc, Bayern chiến thắng bằng chính phong cách họ lựa chọn.
Thành công từ Đắc nhân tâm
Dưới thời Kovac, nhiều trụ cột như thủ môn Manuel Neuer hay Thomas Muller đều đã công khai thể hiện sự bất mãn về lối chơi của đội hay không được trọng dụng. Kovac còn mắc sai lầm chí mạng khi tìm cách giảm ảnh hưởng của Muller - người góp mặt trong mọi vinh quang của Bayern một thập niên trở lại đây, và còn thẳng thừng tuyên bố ông sẽ chỉ dùng Mueller "khi các cầu thủ khác không thể ra sân".
Trong khi đó, Flick lại nhấn mạnh ngay từ buổi họp báo ra mắt về tầm quan trọng của công thần Muller: "Thomas rất quan trọng với đội bóng. Cậu ấy đã vô địch mọi giải đấu có thể và là một biểu tượng quan trọng với Bayern Munich. Ở trên sân, cậu ấy rất thông minh, có thể gánh vác và dẫn đường cho những cầu thủ khác". Đáp lại sự tin tưởng ấy của Flick là một Muller chơi với phong độ hay bậc nhất sự nghiệp. Anh kết thúc mùa giải với 14 bàn và 26 kiến tạo, trở thành chân chuyền thành bàn số một trong năm giải đấu hàng đầu châu Âu.
Bản thân Mueller không tiếc lời ca ngại người thầy mới khi trả lời tờ Süddeutsche Zeitung: "Dấu ấn của HLV là rất rõ ràng. Lần gần nhất chúng tôi được chuẩn bị kỹ càng đến thế là dưới thời Guardiola. Tất cả cầu thủ đều được phép sáng tạo ở vị trí của mình dựa trên sở thích, điểm mạnh và yếu, nhưng vai trò thì luôn phải rõ ràng. Chẳng có chữ 'Nếu', 'Nhưng' hay 'Có lẽ" nào cả. Hansi cho chúng tôi những chỉ dẫn cực kỳ rõ ràng, và đó là lý do chúng tôi có thể trở lại mạnh mẽ nhường ấy kể từ khi ông ấy lên dẫn dắt".
Thủ quân Neuer so sánh Flick với huyền thoại Jupp Heynckes ở việc tương tác với cả đội. Robert Lewandowski - người có mùa giải hay nhất từ trước tới nay với 55 bàn và 10 đường chuyền thành bàn - cũng khẳng định Flick là lựa chọn chính xác của Bayern. Anh nói: "Kiến thức và độ hiểu biết về bóng đá của ông ấy rất cao. Tất cả chúng tôi đều cảm thấy nhận được sự ủng hộ từ Hansi". Tân binh Benjamin Pavard khẳng định: "Chúng tôi thấu hiểu HLV và tất cả đều bị thuyết phục bởi tầm nhìn của ông ấy. Hansi còn là một người rất thân với các cầu thủ, dù là đội hình chính hay những cầu thủ dự bị".
Flick (phải) cùng HLV Juup Heynckes trong phòng thay đồ khi Bayern mừng chức vô địch Bundesliga 1989. Ảnh: imago
Sự thấu hiểu ấy tới từ những tháng ngày Flick làm trợ lý, khi ông không chỉ quan sát những diễn biến trên sân mà còn thường xuyên trực tiếp trò chuyện cùng những cầu thủ phải ngồi ngoài. Cựu trung vệ Per Mertesacker vẫn nhớ như in cảm giác choáng váng khi nghe HLV Joachim Low thông báo rằng anh sẽ phải ngồi ngoài trong trận tứ kết gặp Pháp tại World Cup năm 2014. Khi ấy, Mertesacker là một trong những cầu thủ giàu kinh nghiệm nhất tuyển Đức và chắc suất đá chính cùng Jerome Boateng. Việc phải nhường chỗ cho Mats Hummels khiến anh bị sốc.
Khi nhận thấy Mertesacker vẫn chưa chấp nhận được thực tại, Low nhìn sang Hansi Flick - người luôn biết ông nên nói gì. Mertesacker từng kể lại trên tờ New York Times về cách Flick khiến anh chấp nhận ngồi ngoài bằng cách động viên và chỉ ra điều quan trọng nhất là lợi ích của tập thể. Theo cựu trung vệ Arsenal, Flick cũng luôn giúp ban huấn luyện, các cầu thủ và nhân viên đội bóng giữ liên lạc, đảm bảo "ai cần đều sẽ có được thông tin". Không chỉ vậy, ông còn giúp truyền ngọn lửa tinh thần tập thể giúp Đức đăng quang trên đất Brazil. Mertersacker nói: "Tôi nghĩ Hansi là người đã bảo Low cần khen ngợi cả các cầu thủ dự bị. Bạn không cần khen đội một nữa mà nên khen những người không được ra sân, những người đã làm việc chăm chỉ cả tuần và tạo ra không khí tập thể".
Hậu vệ Arne Friedrich - từng làm việc cùng Flick tại tuyển Đức ở hai giải đấu lớn Euro 2008 và World Cup 2010 cũng đồng tình về những phẩm chất thu phục lòng người của Flick. Anh kể: "Ông ấy rất cởi mở, hoàn toàn thẳng thắn ngay cả khi đề cập tới những ý kiến chỉ trích. Hansi dành thời gian riêng với cầu thủ, không chỉ để mọi thứ chỉ xoay quanh tập luyện và ra sân. Ông ấy là một người rất đáng tin cậy, và đó là sức mạnh lớn nhất một HLV có thể có. Hãy thử nhìn đội hình Bayern thời ăn ba cùng Jupp Heynckes mà xem. Heynckes cũng có khả năng tạo ra sự hài hoà, đồng lòng trong tập thể. Bạn không bao giờ nghe thấy một cầu thủ dự bị lên mặt báo phàn nàn, và đội bóng của Hansi bây giờ cũng như vậy".
Khi tiếp quản trọng trách từ Kovac, Flick không phải một người xa lạ nhờ thời gian gắn bó với Bayern từ khi còn là cầu thủ cho tới trợ lý HLV. Ông quen những trụ cột Neuer, Boateng hay Mueller từ trên tuyển Đức, hay biết những cầu thủ trẻ hơn như Joshua Kimmich và Gnabry khi làm Giám đốc Thể thao DFB. Như huyền thoại của Bayern - Oliver Kahn khẳng định, Flick là một người "biết cần nói gì và nắm rõ cách quản lý các cầu thủ".
Người mà Flick thường được so sánh cùng nhất là Jupp Heynckes - HLV của ông tại Bayern giai đoạn 1987-1990. Ngay từ khi Flick mới chỉ làm HLV tạm quyền, huyền thoại này đã viết trên tạp chí Kicker để khẳng định cậu học trò ngày nào xứng đáng với một bản hợp đồng chính thức. Heynckes viết: "Chỉ trong một thời gian ngắn, Hansi đã giúp Bayern lột xác, chơi thứ bóng đá tập thể, tấn công hấp dẫn. Bayern đang đứng trước cơ hội tuyệt vời để có một HLV có thể định hình một kỷ nguyên. Cậu ấy khiến mọi cầu thủ cảm thấy quan trọng, và tôi tin rằng các cầu thủ hoàn toàn thành thật khi nhận xét về Hansi. Ngay cả những siêu sao cũng cần được yêu thương và một HLV cần sự cảm thông để làm được điều này. Đó lại là thứ mà Hansi sẵn có. Cậu ấy là một viên ngọc, và một tài năng nhường ấy nên được thừa nhận và phát triển".
Nghệ thuật đắc nhân tâm giúp Flick thu phục lòng người ở Bayern. Trong ảnh là khoảnh khắc các họ trò tung hô ông sau chiến thắng ở Cup Quốc gia Đức hôm 4/7. Ảnh: DPA
Một đội bóng sở hữu nhiều ngôi sao và được mệnh danh là "FC Hollywood" như Bayern cần một người biết lắng nghe nguyện vọng của các cầu thủ, trị được những cái tôi và khiến họ cùng nhìn về một hướng. Flick chính là cái tên ấy, và điều này lý giải tại sao ông được ký hợp đồng chính thức từ tháng 4/2020 dù Bayern khi ấy chưa chính thức có một danh hiệu nào.
Như cách Flick lắng nghe các cầu thủ, ban lãnh đạo Bayern cũng nghe theo lời Jupp Heynckes về việc chọn HLV "định hình một kỷ nguyên". Cú ăn ba mới đây có thể chưa phải là cuối cùng, mà chỉ mở ra thành tựu mở đầu kỷ nguyên ấy.
Thịnh Joey