Trước khi nhận lời sang Thái Lan, nhà cầm quân 64 tuổi nhiều lần tạo nên những cột mốc lịch sử cho các đội tuyển quê hương.
Nửa tháng trước khi đặt bút ký vào hợp đồng với Liên đoàn bóng đá Thái Lan (FAT), Akira Nishino cùng Takeshi Okadan và Norio Sasaki được Liên đoàn bóng đá Nhật Bản (JFA) tôn vinh, đưa vào ngôi đền của những huyền thoại. Trong tổng số 16 lần vinh danh những cá nhân có đóng góp lớn cho nền bóng đá xứ hoa anh đào, JFA chỉ tôn vinh 80 người, và Nishino là một trong số đó.
 |
|
Ngôi đền của những huyền thoại bóng đá Nhật Bản. Ảnh: JFA. |
Khi nhắc tới Nishino, nhiều người thường nghĩ tới chiến tích đưa Nhật Bản vào vòng 1/8 World Cup 2018, hay thắng lợi lịch sử 2-1 trước Colombia trên đất Nga, mà quên rằng trước đó 22 năm, nhà cầm quân gốc Saitama còn làm nên chuyện kinh thiên động địa hơn. Tại Olympci Atlanta 1996, U23 Nhật Bản, dưới sự dẫn dắt của Nishino hạ ứng viên nặng ký cho tấm HC vàng - Brazil - với tỷ số 1-0 ngay trận ra quân. Dù không thể vượt qua vòng bảng, do thua Nigeria (đội đăng quang sau đó) ở trận kế tiếp, dẫn tới kém hiệu số so với đội bóng châu Phi và Brazil, Nishino gây tiếng vang lớn và được báo chí Nhật Bản ca ngợi là "phép màu" lớn nhất trong lịch sử bóng đá nước này. Hidetoshi Nakata, thành viên trong lứa năm ấy, về sau trở thành cầu thủ vĩ đại bậc nhất của Nhật Bản.
Giống phần lớn đồng niên Nhật Bản, Nishino đến với bóng đá từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, qua chính sách phổ cập bóng đá học đường của chính phủ. Từ Urawa, ông chuyển tới trường phổ thông trung học Saitama, rồi gia nhập đại học Waseda. Ở cấp học nào, Nishino cũng nổi tiếng bởi tài chơi bóng. Tuy nhiên, ngay cả tới lúc tốt nghiệp, năm 1978, Nishino (23 tuổi) vẫn chưa xem bóng đá là nghề kiếm sống, dù trước đó, ông đã được triệu tập vào đội tuyển Nhật Bản dự vòng loại World Cup 1978 vào tháng 3/1977 và ra mắt đội tuyển trong trận gặp Israel.
Bóng đá Nhật Bản ở thập niên 1970 đang vào thời mở cửa. Một sự kiện xảy đến khiến tên tuổi Nishino càng nổi như cồn diễn ra năm 1974. Khi ấy, kênh 12 của đài Tokyo, đài truyền hình đầu tiên phát World Cup tại Nhật Bản (năm 1970), muốn sản xuất những chương trình mang tính tương tác với khán giả trong thời gian diễn ra World Cup 1974. Họ quyết định mời những gương mặt trẻ, có kiến thức về bóng đá làm khách mời. Nishino, ngày ấy mới là tân sinh viên của đại học Waseda, được chọn. Cách nói chuyện mực thước và vẻ ngoài ăn hình của ông khiến khán giả ấn tượng, tới mức bốn năm sau đó, khi được công ty Hitachi tuyển dụng về làm trong bộ phận tuyển dụng nhân sự, nhiều ứng viên nữ tỏ ý ngại ngùng khi gặp HLV tuyển Thái Lan hiện tại.
 |
|
Nishino (phải) chúc mừng học trò sau khi vào vòng 1/8 World Cup 2018. Ảnh: Reuters. |
CLB Hitachi (nay là Kashiwa Reysol) cũng là bước ngoặt đưa Nishino đến bóng đá chuyên nghiệp. Từ chỗ tập bán thời gian theo kiểu vừa chơi bóng, vừa đi làm, Nishino ký hợp đồng và trở thành cầu thủ thực thụ. Ông cống hiến toàn bộ 12 năm đời cầu thủ cho đội bóng có đại bản doanh ở tỉnh Chiba. Mùa 1985-1986, khi Nishino tròn 30 tuổi, trở thành ký ức đẹp nhất thuở quần đùi áo số của ông. Cựu tiền vệ sinh năm 1955 ghi 12 bàn, và lọt vào đội hình tiêu biểu cả mùa của J-League 1. Nishino cũng nếm trải đủ mọi đắng cay cùng Hitachi khi xuống hạng sau mùa 1986-1987 rồi lên hạng hai năm sau đó. Năm 1990, ở tuổi 35, ông treo giày và tiếp tục theo đuổi đam mê trái bóng tròn khi giữ một chân trong ban huấn luyện U20 Nhật Bản từ năm 1991.
Trong thời gian Nishino làm việc ở JFA lần đầu tiên, bóng đá trẻ Nhật Bản có những bước chuyển biến rõ rệt. Đội U19 nước này liên tiếp vào bán kết châu Á kể từ năm 1992, điều không thể với xứ mặt trời mọc trước đó. Nhờ nắm chắc lứa học trò này, Nishino dũng cảm triệu tập nhiều cầu thủ ở tuổi 19 dự vòng loại Olympic Atlanta 1996 như Nakata, Naoki Matsuda... và giành vé tới Mỹ hè năm đó. Cũng chính những nhân tố này, một lần nữa giúp ông nở mày nở mặt, khi hạ U23 Brazil ngay trận ra quân Thế vận hội.
"Tôi luôn muốn và yêu cầu học trò chơi bóng như những người Nhật Bản hàng ngày, trên sân tập. Tôi muốn thế giới ghi nhận trình độ của bóng đá Nhật Bản. Bóng đá là nơi thắng thua được định đoạt chỉ bởi một giây, hay một centimet. Chúng tôi phải chuẩn bị cho những tình huống ngặt nghèo như vậy, và cần trong tình trạng sẵn sàng mọi lúc. Muốn như vậy, toàn đội chỉ có cách duy nhất là đoàn kết, hướng tới mục tiêu chung", Nishino phát biểu hồi cuối tháng 4/2018, trong những ngày đầu nhậm chức HLV tuyển Nhật Bản. Trong tâm thế của một người "thợ hàn", sau chuỗi thành tích kém cỏi của người tiền nhiệm Vahid Halilhodzic, ông chẳng tỏ vẻ gì nao núng. Chỉ trong vòng chưa đầy hai tháng, cựu HLV Gamba Osaka mang lại sức sống cho đội. Một lần nữa, ông gây tiếng vang lớn ngay trận ra quân khi thắng Colombia, và thoát cảnh chầu rìa ở vòng loại trực tiếp nhờ hơn Senegal chỉ số fair-play. Nhật Bản bị loại ở vòng 1/8 vì thua ngược Bỉ 2-3, dù dẫn trước hai bàn.
 |
|
Nishino (trái) trong buổi ký hợp đồng với Chủ tịch FAT, Somyot. Ảnh: Siamsport. |
Thành công gần như lập tức với U23 Nhật Bản năm 1996 và đội tuyển Nhật Bản năm 2018 khiến nhiều người nghĩ Nishino thường được thần may mắn yểm hộ. Tuy nhiên, bí quyết của ông lại nằm ở sự cẩn trọng, chu đáo. Trước khi ra quyết định, nhà cầm quân 64 tuổi luôn suy nghĩ thấu đáo. Ông cần một năm làm quen đội U20 Nhật Bản, trước khi dẫn dắt đội U23, rồi đưa nhiều học trò ở đội U23 này về Kashiwa Reysol, CLB cũ mà ông chơi bóng, cũng là bến đỗ thứ hai trong nghiệp cầm quân. Ba năm bôn ba với chốn cũ, Nishino đúc rút ra nhiều bài học, trước khi lên đỉnh sự nghiệp ở Gamba Osaka khi vô địch J-League 1 2005 và giành AFC Champions League 2008.
Cuối tháng 6/2019, khi tới dự khán các trận đấu ở Thai League 1, Nishino bị phóng viên bắt gặp nhưng vẫn một mực từ chối xác nhận việc dẫn dắt Thái Lan. Chỉ tới khi phía FAT ra thông báo, người hùng của bóng đá Nhật Bản mới hé lộ bản kế hoạch nâng tầm "Voi chiến", trong đó đặc biệt chú trọng tới khía cạnh tinh thần.
Thắng Nguyễn