Trước khi nhận lời đội tuyển Việt Nam, HLV người Pháp Philippe Troussier từng suýt dẫn dắt Malaysia, va chạm với CĐV Trung Quốc và đang kinh doanh rượu vang.
HLV Philippe Troussier sinh năm 1955 tại Paris, Pháp và khởi nghiệp ở vị trí hậu vệ, nhưng sự nghiệp cầu thủ của ông chỉ vỏn vẹn sáu năm. Năm 1983, ông chính thức chuyển sang làm công tác huấn luyện, khi 28 tuổi. Địa điểm làm việc đầu tiên của Troussier là Học viện bóng đá INF Vichy do Liên đoàn Bóng đá Pháp quản lý. Tại đây, ông có hai năm làm việc với tiền đạo Didier Tholot – người sau này trở thành HLV Pau FC, nơi tiền vệ Nguyễn Quang Hải đầu quân.
HLV Philippe Troussier thành công nhất khi dẫn dắt các đội tuyển Nhật Bản giai đoạn 1998 – 2002. Ảnh: AFC
HLV Troussier được giới túc cầu biết đến nhiều với biệt danh "Phù thuỷ trắng", nhưng nếu gọi đúng và đủ phải là "White Witch Doctor" (Bác sĩ phù thuỷ trắng). Biệt danh này bắt nguồn từ những thành công với bóng đá châu Phi trong một thập kỷ từ 1989 đến 1998, có thể kể đến ba chức vô địch quốc gia Bờ Biển Ngà liên tiếp cùng ASEC Mimosas (1990 – 1992), giúp Nigieria giành vé dự World Cup 1998 hay một quốc gia ít tên tuổi như Burkina Faso giành giải tư CAN Cup 1998.
"Biệt danh Bác sĩ phù thuỷ trắng còn vì chiến thuật và phong cách tiếp cận trận đấu khác biệt của ông Troussier thời đó", Complete Sports – tờ báo thể thao số một Nigieria - lý giải. "Không được biết đến với thứ bóng đá đẹp mắt nhưng Troussier chắc chắn sẽ giúp bạn giành điểm tối đa".
Rời châu Phi, tên tuổi HLV người Pháp đi đến đỉnh cao cùng bóng đá Nhật Bản giai đoạn 1998 – 2002. Ông giúp bóng đá xứ phù tang đạt hai thành tích nổi bật là vô địch Asian Cup 2000 và lần đầu tiên lọt vào vòng 1/8 ở World Cup 2002. Tại đây, Troussier có thêm biệt danh là "Quỷ đỏ" vì hai má đỏ gay mỗi lần nổi cơn thịnh nộ với cầu thủ.
Kể từ khi chia tay bóng đá Nhật, HLV Troussier gắn bó với tám đội tuyển và CLB nhưng không đạt được thành tựu nào đáng kể tên. Năm 2014, HLV Troussier suýt nữa làm "thuyền trưởng" đội tuyển Malaysia với mức lương 5 triệu Ringgit/năm (khoảng 1,1 triệu USD), con số này cao hơn khoảng 200.000 USD so với khi ông làm việc ở tuyển Nhật Bản năm 2001 và 2002. Cuối cùng, HLV này quyết định đến Tunisia dẫn dắt Sfaxien, còn Malaysia chọn HLV bản địa Ong Kim Swee.
Trước đấy, năm 2011, HLV người Pháp nhận lời tới CLB Shenzhen Ruby dự Giải Ngoại hạng Trung Quốc, nhưng thi đấu bết bát và phải xuống hạng. Bất mãn âm ỉ trong lòng người hâm mộ đội bóng và lên tới đỉnh điểm vào tháng 4/2012. Khoảng 20 CĐV Shenzhen Ruby bao vây, mạt sát Troussier khi ông chuẩn bị lên xe buýt của đội dẫn đến một cuộc xô xát. HLV người Pháp cảm thấy bị xúc phạm nhưng cuối cùng vẫn dẫn dắt đội cho hết hợp đồng vào năm 2013.
HLV Troussier làm chủ một thương hiệu rượu vang Pháp. Ảnh: Vins Saint Emilion
Troussier là mẫu HLV cá tính mạnh trong vấn đề chuyên môn, điều này không ít lần khiến ông mâu thuẫn với chính các học trò. Tờ New York Times (Mỹ) từng tiết lộ một tuyển thủ Nhật Bản đã hét vào mặt HLV Troussier: "Tôi không thích ông", trong phòng thay đồ vì bị chỉ trích.
Năm 2005, tờ L’Equipe cho hay HLV Troussier "không hoà thuận" với hậu vệ Bixente Lizarazu ở Marseille, dẫn đến ngôi sao tuyển Pháp chuyển sang chơi cho Bayern Munich. "Troussier và tôi không hợp nhau về cách làm việc", Lizarazu nói với L’Equipe. "Hơn thế, chúng tôi cũng không hợp về tính cách nên dẫn đến xung đột bằng lời nói".
Ngoài những chi tiết trên, Troussier được biết đến không chỉ trong bóng đá mà còn là một doanh nhân trong ngành rượu vang Pháp. Ông đang làm chủ thương hiệu Sol Beni thành lập từ năm 1957, có thể cho xuất xưởng 8.500 chai rượu mỗi năm. Nhờ có kinh tế ổn định, HLV Troussier từng thừa nhận vấn đề tài chính chưa bao giờ là vấn đề quan trọng nhất để ông nhận lời dẫn dắt một đội bóng.
Sau ba năm làm bóng đá trẻ Việt Nam, HLV Troussier giờ đây được chọn làm người tiếp nối di sản mà HLV Park Hang-seo để lại ở đội tuyển quốc gia. LĐBĐ Việt Nam quyết định ký bản hợp đồng từ ngày 1/3/2023 đến 31/7/2026, tức kéo dài ba năm năm tháng - dài nhất trong lịch sử các đời HLV đội tuyển Việt Nam. Tính liên tục mà VFF tạo ra nhằm hướng đến mục tiêu lớn nhất là tham dự World Cup 2026 tại Mỹ, Canada và Mexico – kỳ đầu tiên tăng từ 32 lên 48 đội tuyển.
Hiếu Lương