Ngay sau khi GP Áo kết thúc, lãnh đội Mercedes, Toto Wolff hiểu rõ rằng ông sẽ tiếp tục phải giải một bài toán khó. Nhưng lần này mọi thứ đã trở nên trầm trọng nhiều hơn trước. Wolff phải tìm cách dung hòa hai tay đua cá tính và đang có tham vọng giành ngôi vô địch thế giới, mà vẫn phải bảo vệ lợi ích của các nhà tài trợ đứng sau thương hiệu Mercedes? Bài toán này không hề đơn giản và dễ giải quyết.
Đối với Wolff hay bất kỳ một nhà quản lý đội đua F1 nào khác, quy tắc vàng được đặt ra là hai tay đua nhà không phải đâm vào nhau trên đường đua. Nhưng Lewis Hamilton và Nico Rosberg đã phá vỡ quy tắc "Gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau" tới hai lần trong số năm chặng đua gần đây nhất. Tại Red Bull Ring hôm Chủ nhật 3/7, một vụ gà nhà đá nhau như thế đúng ở vòng đua cuối đã khiến Mercedes mất đi cơ hội có được chiến thắng nhất nhì cũng như sáu điểm sau vụ việc.
Hamilton thành công với pha vượt mặt táo bạo và đã có được chiến thắng từ tay đồng đội Rosberg, người bị tụt xuống thứ tư sau tình huống va chạm. Nhưng hậu quả để lại là không khí gắn kết cũng như hình ảnh của thương hiệu xe cao cấp Mercedes đã bị sứt mẻ nghiêm trọng sau những vụ va chạm giữa hai tay đua.
Tại Catalunya (Tây Ban Nha) cách đây hai tháng, viễn cảnh chiến thắng nhất nhì vốn nằm trong tầm tay khi hai chiếc W07 chiếm hai vị trí xuất phát đầu, đã tan vỡ ngay từ vòng đua đầu tiên khi Rosberg và Hamilton đụng độ khi xuất phát. Tuy cùng một hiện tượng, bản chất của vụ va chạm ở Áo mới đây lại hoàn toàn khác.
Sau vụ việc ở Grand Prix Tây Ban Nha, cả Mercedes lẫn hai tay đua đều không biện hộ nhiều. Nhưng tại Áo, theo những gì mà tập thể đội đua nước Đức chia sẻ, người hâm mộ đều hiểu Hamilton đã cố vượt qua Rosberg khi xe của đồng đội có vấn đề, còn tay đua người Đức lại cố gắng chống lại nỗ lực của đối thủ.
Lỗi thuộc về ai? Sau vụ việc, cả Hamilton lẫn Rosberg đều đổ lỗi cho nhau. Wolff thì “có ý kiến riêng” về vụ việc, nhưng từ chối tiết lộ. Trong khi đó, ngay sau chặng đua Chủ tịch danh dự của Mercedes, huyền thoại Niki Lauda quả quyết: "Tôi cho rằng lỗi thuộc về Nico - mặc dù vậy tôi vẫn phải xem lại tình huống một lần nữa".
Phần đông các chuyên gia cùng nhiều tay đua kỳ cựu lẫn khán giả đều thống nhất lỗi thuộc về Rosberg. Ý kiến quan trọng và được chú ý nhất là của trọng tài, họ đã phạt trừ Rosberg 10 giây sau chặng đua, do gây ra pha va chạm. Lý do khiến tay đua người Đức bị phạt là chiếc W07 không cua phải như thường lệ tại Turn 2.
Hình ảnh thu được từ góc quay của camera trên đường đua cũng như trong xe cho thấy rõ ràng về diễn biến va chạm giữa hai chiếc W07. Hamilton đang chạy làn ngoài và đã vượt lên trên một chút ngay trước khi hai chiếc W07 đến điểm cua của Turn 2. Nhưng sau đó, Rosberg tiếp tục đưa xe đi thẳng. Cuối cùng, tay đua người Đức cũng đánh lái nhưng rất muộn so với thường lệ. Rõ ràng Rosberg đã không cố gắng vào cua một cách hoàn hảo như thông thường, nhưng bánh xe lại xoay một cách ít hơn đáng kể so với hành động đó.
Vấn đề ở đây là tay đua người Đức không cố gắng vào cua, mà chỉ tìm cách ép Hamilton văng ra ngoài lề. Va chạm đầu tiên diễn ra giữa hai chiếc W07 khi Hamilton cuối cùng vẫn cố gắng đánh lái - điều mà các tay lái kinh nghiệm cho rằng anh không còn lựa chọn khác. Các trọng tài cũng đồng tình với giải thích này.
Lựa chọn đánh lái và tiếp tục chạy song song với chiếc W07của Rosberg không phải là giải pháp tối ưu, nếu xem lại hai vụ đụng độ tại Suzuka và Austin năm ngoái. Trong cả hai tình huống đó, Hamilton chạy bên trong và khéo léo ép Rosberg, khi ấy hiền lành do không còn mục tiêu tranh đấu, văng ra ngoài đường đua tại lối ra góc cua. Hamilton xấu chơi, nhưng điều này vẫn có thể được chấp nhận và không bị phạt. Các trọng tài và chuyên gia thường gọi đây là tiểu xảo trong F1.
 |
|
Tại GP Áo, Rosberg dẫn trước Hamilton khi vào vòng đua cuối và đã chơi xấu khi bị Hamilton vượt lên. Ảnh: AFP. |
Tuy nhiên, những gì Rosberg đã làm tại Áo là không chấp nhận được. Tay đua người Đức cho rằng anh đã "luôn cho Lewis đủ không gian thi đấu trên đường đua". Nhưng yếu tố mấu chốt nằm trong cụm từ mà các trọng tài sử dụng sử dụng: "Rosberg đã không cho Hamilton đủ không gian đua".
Hamilton đã "vượt lên trên" - tức là không còn chạy song song với Rosberg, và "hoàn toàn có thể cua nếu không có va chạm sau đó". Thuật ngữ "không gian đua" không xuất hiện ở trong bất kỳ quy định nào, nhưng vẫn được các trọng tài sử dụng để phán quyết dựa trên sự hiểu biết, trong khi tất cả tay đua đều ý thức được thuật ngữ, và luật chơi bất thành văn này.
Khi một tay đua cố gắng để vượt qua đối thủ ở làn đường phía ngoài góc cua, nếu chạy song song và ngang bằng đối thủ thì tay đua đó được nhường đủ không gian đua để đánh lái tại lối ra của góc cua. Trong vụ việc tại Áo cuối tuần qua, các trọng tài còn không cần sử dụng tới luật chơi này vì Rosberg thậm chí không nhường đường cho Hamilton ngay từ lối vào góc cua.
Góc khuất sau vụ va chạm. Mercedes không có nhiều việc phải làm để tìm ra ai có lỗi trong vụ việc tại GP Áo, cũng như lý giải tại sao vụ đụng độ lại diễn ra và phải làm gì tiếp theo. Nhưng Wolff nói: "Tôi chán ngấy phải phân tích vụ việc. Tôi không muốn dính dánh tới những tình huống kiểu này. Mọi lựa chọn của đội đua Mercedes đã nằm trên bàn làm việc".
"Một lựa chọn là dừng toàn bộ các chỉ đạo tại một thời điểm nào đó nhạy cảm trong cuộc đua, điều này thường ít được các đội sử dụng và nó làm cho tôi phát ói. Nếu như vậy rất khó tránh va chạm giữa hai tay đua", Wolff nói thêm. "Trước mắt, tôi sẽ cố gắng làm dịu căng thẳng và sau đó sẽ đưa ra hướng đi sắp tới".
Khi làm như vậy, Wolff sẽ phải tìm hiểu tại sao ở mùa 2016, căng thẳng giữa Hamilton và Rosberg tăng so với năm ngoái và thậm chí cả năm 2014. Trong năm 2015, Hamilton khởi đầu mùa giải rất tốt và không bao giờ phải dè chừng người đồng đội. Gần như hai tay đua của Mercedes không phải cạnh tranh trực tiếp.
Năm 2014 cũng là một kịch bản tương tự, dù có hai ngoại lệ khi hai tay đua Mercedes cạnh tranh quyết liệt. Nhưng ở cả hai trường hợp đó, cả hai đều chơi đẹp khi ganh đua, tại Bahrain và Austin. Sau đó, dù có va chạm tại Spa-Francorchamps, cả hai đều giữ hòa khí và xin lỗi nhau sau chặng đua.
Năm nay là một câu chuyện khác hẳn. Hamilton, sau hai chức vô địch thế giới, chợt thấy anh phải đóng vai trò kẻ rượt đuổi. Và có vẻ tay đua Anh phải đối mặt với một đối thủ cạnh tranh đáng gờm hơn kiên quyết, đồng thời ít nhiều được đội nhà ưu ái hơn.
 |
|
Mercedes sẽ phải đau đầu phân xử giữa hai tay đua, để xử lý tình trạng gà nhà đá nhau xảy ra với mật độ ngày càng dày đặc và nguy hiểm hơn. |
Rosberg sẵn sàng liều lĩnh vì cơ hội vô địch lớn nhất sự nghiệp. Cho đến trước mùa giải năm nay, Hamilton vẫn tỏ ra lấn lướt hơn khi hai tay đua cạnh tranh sít sao trên đường đua và anh vẫn luôn là tay đua thi đấu bản năng hơn hẳn so với người đồng đội. Vụ việc tại Áo một lần nữa cho thấy Rosberg không có được tài xử lý bản năng và sự khôn ngoan như đồng đội tại các cuộc đọ sức tay đôi. Ép Hamilton văng ra lề hoặc va chạm không phải là một giải pháp tối ưu, vì nếu làm vậy, rất khó để đảm bảo xe của Rosberg tránh khỏi hư hỏng. Nhưng tay đua người Đức dường như chọn giải pháp hạ sách để đua tranh với đồng đội
Rất khó để buộc Rosberg thừa nhận điều này, nhưng việc thua cuộc một cách toàn diện trong mùa giải năm ngoái dường như đã có một ảnh hưởng đến suy nghĩ của tay đua người Đức. Anh có vẻ mạnh mẽ và quyết tâm hơn trước, cũng như không chấp nhận sự thật rằng nếu cạnh tranh sòng phẳng, phần thắng thường thuộc về Hamilton. Nói cách khác, Rosberg không cam chịu phải tụt lại phía sau Hamilton.
Rosberg từ chối các câu hỏi về vấn đề đó, và nói rằng anh là chỉ tập trung vào hiện tại. Nhưng mọi người có thể nhận ra rằng sau năm nay tay đua người Đức sẽ rất khó có cơ hội tốt hơn để vô địch thế giới. Rosberg cũng chưa quên, anh đã hơn đối thủ tới 43 điểm chỉ sau bốn chặng đầu tiên của mùa giải 2015.
GP Tây Ban Nha chính là cuộc đua diễn ra ngay sau khi Rosberg lập khoảng cách 43 điểm. Tay đua người Đức khởi đầu chặng đua này bằng cách chiếm ngôi đầu của Hamilton bằng một pha xử lý táo bạo và đầy kỹ thuật với cú vượt bên ngoài Turn 1.
Chỉ hai góc cua sau đó, sau khi chiếc W07 của Rosberg bị chậm do sử dụng sai chế độ động cơ, nỗ lực phòng thủ quyết liệt trước pha tấn công của Hamilton khiến cả hai văng ra lề và phải bỏ cuộc. Về mặt kỹ thuật, có thể lập luận rằng Rosberg đã vi phạm quy tắc yêu cầu các tay đua phải nhường khoảng trống có chiều rộng bằng xe đối thủ khi cả hai đang tiếp cận một góc cua, nếu họ “ý thức” được rằng đang chạy song song một phần xe của đối thủ.
Vụ đụng độ tại Catalunya khi đó đã được các trọng tài phán quyết rằng đó đơn thuần chỉ là “một sự cố đua” khi diễn biến xảy ra quá nhanh. Không một tay đua nào bị đổ lỗi đích danh. Nhưng tới vụ việc tại Áo vừa qua, dường như Rosberg đã đi quá giới hạn cho phép, mà theo như các trọng tài phán xử, tay đua này đã không tuân thủ luật chơi.
Hamilton quyết không nhường đồng đội. Trong khi đó, Hamilton, kể từ đầu mùa giải năm nay, đã cảm thấy bị Mercedes đối xử bất công. Đội ngũ thợ máy vốn gắn bó nhiều năm với anh được chuyển sang cộng tác với Rosberg. Sau đó, những vấn đề động cơ không những ảnh hưởng tới cuộc đua của Hamilton tại Trung Quốc và Nga, mà còn khiến anh đứng trước nguy cơ bị hạ bậc xuất phát nếu tiếp tục thay thế linh kiện động cơ.
Tại Áo, trước khi thay lốp lần đầu, Hamilton tưởng chừng không bao giờ phải lo lắng về người đồng đội. Tuy nhiên, một trục trặc khi thay chiếc lốp sau bên trái khiến Hamilton rất bất ngờ khi tụt xuống sau Rosberg. Sau đó, Mercedes xoa dịu Hamilton rằng người đồng đội của anh còn phải vào pit một lần nữa.
Dù vậy, ít vòng sau Hamilton ngỡ ngàng khi được các chỉ đạo viên thông báo rằng anh sẽ phải sử dụng chiến thuật 2 pit giống đồng đội. Sau đấy, tay đua người Anh phải mướt mồ hôi để bám đuổi và cuối cùng là vượt qua Rosberg. Sau cuộc đua, Hamilton cho biết: "Cho tới giờ tôi không hiểu sao chặng đua của tôi bất ngờ diễn ra như vậy. Tôi chắc chắn rằng họ sẽ giải thích sau".
 |
|
Hamilton về nhất ở Áo, nhưng hậm hực vì cách xử lý tình huống của đồng đội cũng như các chỉ đạo viên và đội ngũ kỹ thuật trong quá trình diễn ra cuộc đua ở GP Áo. |
Ít giờ tiếp theo, các chỉ đạo viên của Mercedes giải thích rằng đáng ra Hamilton sẽ dễ dàng nhảy cóc qua Rosberg khi đối thủ vào pit lần hai, nhưng một pha thay lốp chậm chạp cùng tình huống mắc lỗi tại Turn 2 ở vòng Out-lap của Hamilton đã khiến dự định của Mercedes bị đảo lộn hoàn toàn..
Hamilton đã không biết điều đó khi thi đấu, vì thế, dù bực bội nhưng anh vẫn quyết tâm và gạt ra khỏi đầu sự ấm ức. "Tôi nghĩ mình phải tiếp tục bám đuổi. Nếu tôi sẽ chiến thắng danh hiệu thế giới năm nay, tôi sẽ phải cố gắng hơn nữa. Tôi cho mọi người thấy tất cả khả năng cá nhân trọng cuộc đua hôm nay. Tôi cảm thấy tự hào khi chiến đấu hết mình trong từng giây từng phút", Hamilton nhấn mạnh.
Cách nào để Mercedes thoát ra khỏi cuộc khủng hoảng?
Với Hamilton và Rosberg, Mercedes đang cùng lúc sở hữu một tay đua đầy cá tính, luôn tự tin vào bản thân và một tay đua khác rất bướng bỉnh và không chịu từ bỏ cơ hội tốt nhất trong sự nghiệp để vô địch. Wolff rõ ràng không muốn áp đặt mệnh lệnh của đội nhà lên các tay đua, nhưng bằng cách nào đó ông phải lập ra một số quy tắc để đảm bảo Hamilton và Rosberg không va chạm trên đường đua.
Mọi giải pháp đều không tránh khỏi sự tổn thương với hai tay đua, nhưng việc giải quyết được vụ va chạm tại Áo và duy trì được tinh thần đồng đội trong 12 chặng đua còn lại có thể sẽ dễ dàng hơn, vì Mercedes đã tìm ra người có lỗi.
Minh Phương